President Barack Obama gaat Janet Yellen woensdag benoemen als voorzitter van de Federal Reserve, het stelsel van Amerikaanse centrale banken. Dat heeft het Witte Huis bevestigd.

Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een vrouw de leiding krijgt over de centrale bank van de Verenigde Staten. De 67-jarige Yellen is momenteel de vicevoorzitter van de Fed en heeft volgens het Witte Huis de beste papieren om haar baas Ben Bernanke op te volgen.

Zij geldt als een rustig en bedachtzaam bestuurder, met een groot intellect en kennis van zaken. “Een kleine dame met een groot IQ”, aldus een van haar collega’s in het bestuur van de Fed.

Lees ook het profiel dat Z24’s Eline Ronner schreef over Janet Yellen.

Yellen geldt als een gematigd Fed-bestuurder, wat wil zeggen dat zij niet tot de stroming behoort die de bestrijding van inflatie ziet als het hoogste doel van de centrale bank. In plaats daarvan ziet zij werkloosheid, het onderwerp waarin zij zelf is gespecialiseerd, als een grote bedreiging voor de Amerikaanse economie.

Summers trok zich terug

Algemeen wordt aangenomen dat het ruime monetaire beleid van de Fed onder Yellens leiding langer zal worden voortgezet dan onder bijvoorbeeld oud-minister Lawrence Summers het geval zou zijn geweest. De lage rente en het stimuleringsprogramma van de Fed leiden immers tot groei van de economie en de werkgelegenheid.

Summers trok zich medio september terug uit de race om de hoogste baan bij de Fed. Hij wist dat hij op onvoldoende steun kon rekenen in de Democratische fractie in de Senaat, die erg gecharmeerd bleek van Yellen. Zij was in een klap de gedoodverfde kandidaat om centralebankpresident ben Bernanke op te volgen.

Academicus Yellen

Janet Louise Yellen werd in 1946 geboren in New York. Zij studeerde economie aan de Brown-universiteit en promoveerde in 1971 aan de Yale-universiteit.

Ze besloot zich aan de economische wetenschap te wijden na een college van James Tobin. Deze overtuigde Keynesiaan en nobelprijswinnaar zou haar later begeleiden bij haar promotie. Ze promoveerde als arbeidsmarkt-econoom en creëerde het zogenoemde “efficient wage model” dat inhoudt dat wanneer mensen zich onderbetaald voelen, ze minder hard zullen werken en eerder ontslag zullen nemen.

Het was de start van een glansrijke wetenschappelijke carrière waarin ze zich vooral zou bezighouden met vraagstukken rondom de arbeidsmarkt en het bestrijden werkloosheid.

Fan van het harmonie-model

Al sinds ze in 1994 lid is van het bestuur van de Fed, heeft ze zich hard gemaakt voor meer openheid over het beleid. Uit de notulen van vergaderingen in 1995 en 1996 blijkt dat ze hiermee een van de eersten was en destijds niet veel medestanders had.

In de loop der jaren, is het beleid duidelijk opener geworden. Dat ze als een type bekendstaat dat niet houdt van keiharde confrontaties is niet verwonderlijk wanneer je de verslagen van vergaderingen die ze bijwoonde naleest. Wanneer ze het ergens niet mee eens is, vraagt ze de andere partij het eens van een andere kant te bekijken.

Geen politieke haaibaai

Ze staat bekend als geniaal maar bescheiden en conflictmijdend. Ze zou niet zo goed op haar plek zijn geweest als voorzitter van de raad van economisch adviseurs van het Witte Huis in de jaren 1997-1999. Ze stopte naar eigen zeggen voortijdig vanwege haar familie. Het heen en weer pendelen tussen Californië en Washington zou te veel vragen van haar gezin.

Er zijn echter ook mensen die denken dat ze niet bestand was tegen alle politieke spelletjes waar je als voorzitter van een dergelijke commissie.

Wanneer Yellen de leiding over de Fed precies overneemt, is nog onduidelijk. De termijn van Bernanke loopt in januari volgend jaar af.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl